WELKOM IN DE FRIESE HANZESTEDEN

Bolsward

STADHUIS 

Het schitterende stadhuis van Bolsward werd ontworpen en gebouwd tussen 1614 en 1617 door Bolswarder handwerkslieden. Het is gebouwd in de renaissance stijl en het rococo bordes dateert uit 1768. Boven de hoofdingang bevinden zich drie beelden met gouden voorwerpen: een weegschaal, een anker en een boek. Daarboven bevinden zich nog een beeld en een zonnewijzer. De gevangenpoort leidde naar de gevangenis bovenin het gebouw. Onder de zolder van de toren is de oudheidkamer van Bolsward. Het stadhuis is open van 1 april tot 1 oktober van 13.30 - 16.30 uur.

 

MARTINIKERK

In 1446 werd op de plaats, waar voor heen een Romaans tufstenen kerkje stond, begonnen met de bouw van de huidige Martinikerk. In 1466 werd het bouwwerk voltooid. De toren is omstreeks 1350 gebouwd met een Sint Maartensteen in de gevel. De tegenwoordige Martinikerk is een van de belangrijkste gotische monumenten in Friesland en domineert met zijn forse zadeldaktoren al eeuwen het silhoulet van Bolsward. De prachtige preekstoel en de koorbanken met fraai houtsnijwerk zijn juweeltjes van vakmanschap. Vooral orgelconcerten met het uit 1781 afkomstig Hinsz-orgel zijn een bezoekje waard.

De Martinikerk is het hele jaar geopend van 13.30 - 16.00 uur. En van mei t/m september ook van 10.00 - 12.00 uur. In de maanden juli en augustus is de kerk ook geopend op zaterdag van 13.30 tot 16.00 uur.

 

R.K. St. FRANCISCUSKERK

Grote Dijlakker 8 naast de kerk

Het interieur van deze prachtige kerk, gebouwd in de jaren dertig van de vorige eeuw is van kleurige, deels geglazuurde, Friese baksteen. In de kerk bevindt zich het meer dan 700 jaar oude beeldje van Onze Lieve Vrouw van Sevenwouden. Een replica van dit beeld staat in de Kerk der Friezen in Rome. Ook is er een kapel ter nagedachtenis aan de zalig verklaarde Pater Titus Brandsma die even buiten Bolsward werd geboren op de boerderij Ugoklooster en die gestorven is in Dachau op 26 juli 1942. Het museum van Titus Brandsma bevindt zich naast de kerk. Bezienswaardig zijn tevens de grote geschilderde kruiswegstaties. In 1999 zijn de kerk en de pastorie op de lijst van beschermende monumenten van Nederland geplaatst, als goed voorbeeld van een kerk in de expressionistische Art-Deco stijl die stijlzuiver is en vrijwel ongeschonden bewaard gebleven is.

De St. Franciscuskerk is in de zomermaanden geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 13.30 tot 16.30 uur. Als de koster in de kerk is, staan de deuren wagenwijd open en kunnen mensen altijd binnen lopen.

 

BROEREKERK

De Broerekerk is een fraaie ruïne van een voormalige kloosterkerk. Deze kerk werd in de 13e eeuw gebouwd en is in 1980 door een brand verwoest. Men heeft de resten gerestaureerd en de kerk van een glazen dak voorzien. Dit oudste monument van Bolsward is een rijksmonument.

Op de dagen dat de Broerekerk niet is verhuurd, is deze voor iedereen open van 's ochtends circa 9.00 uur tot 's avonds circa 18.00 uur

 

IT GYSBERT JAPICXHÛS 

In het museum zijn een aantal vaste exposities:

•  "Gysbert Japicx", schrijver en dichter, 1603-1666: Op 16 panelen wordt zijn       leven uitgebeeld en tevens de betekenis voor de Friese taal.

  • "Muziek van Gysbert Japicx": De wijze van dichten en het gebruik van melodieën in de tijd van Gysbert Japicx.

•  "Het verhaal van de Taal": Hierin wordt verteld over de ontwikkeling en het gebruik van de Friese taal door de eeuwen heen.

•  "Lytse Gysbert": Aan de hand van een museumwaaier worden kinderen door middel van opdrachten door het museum geleid.

 

De tekstwinkel is uniek. Nergens vindt u een winkel waar men teksten, gedichten, versjes, revues en gelukwensen kunt laten maken. Tevens liggen er teksten op voorraad voor verscheidene gelegenheden, bijvoorbeeld gelukwensen voor geboorte, huwelijk, verjaardag, maar ook voor rouwgelegenheden en bijvoorbeeld verhuizing.

 

Kijk voor de openingstijden op www.gysbertjapicx.nl

 

TITUS BRANDSMA MUSEUM 

Dit museum besteedt aandacht aan de in het even buiten Bolsward gelegen Ugokleaster geboren Titus Brandsma (Bolsward 1881 – Dachau 1942), pater Karmeliet, zijn vele activiteiten (journalist, uitgever, hoogleraar, weldoener, organisator, scholenoprichter, verzetsheld) en aan zijn betekenis van zijn principes en levensovertuiging in de moderne tijd. In een vaste expositie wordt het veelzijdige en veelbewogen leven van Titus Brandsma uitgebreid gepresenteerd. Naast deze vaste expositie organiseert het museum jaarlijks een wisselexpositie met thema's waarin de voorbeeldfunctie van Titus Brandsma's principes in tal van aspecten van het moderne leven museaal worden verwerkt.

 

Kijk voor de openingstijden op www.titusbrandsmamuseum.nl

 

Stavoren

‘ T PONTHÚS

Wie Stavoren bezoekt kan er niet onder uit om ook een bezoekje te brengen aan Toankamer ’t Ponthús.

 

De toankamer  bevindt zich in 2 pandjes die gebouwd zijn als dienstwoningen voor de Rederij, die jaren lang de roemruchte (trein)pontverbinding onderhield tussen Stavoren en Enkhuizen. Hoewel ze al lang niet meer bewoond werden door stokers, machinisten  of andere veerbootmedewerkers  werden deze woningen nog altijd de Ponthuzen genoemd, hetgeen ook de naam ’t Ponthús verklaart.


Wat is er te zien in ’t Ponthús?

Hoewel Stavoren de oudste stad van Friesland is, is er dankzij overstromingen, oorlogen en economisch verval weinig meer over van een historische stad. In 't Ponthús wordt de roemruchte  geschiedenis van Stavoren weer tot leven gebracht. 

 

Door het gebouw loopt een tijdbalk van het jaar nul tot nu, waaruit gelinkt wordt naar de historie van de stad. Aan de hand van deze tijdbalk wordt kort ingehaakt op een gebeurtenis uit de geschiedenis zoals o.a. de Slag bij Staveren, het St. Odulf klooster, het Hanzeverleden, de plunderingen door de Noormannen, scheepvaart enz.. Ook de recente geschiedenis wordt niet vergeten, zo wordt er aandacht besteed aan de opkomst van het toerisme, het Hoogland gemaal. Wil men meer over het onderwerp weten dan kan dit via naslagwerken die er dieper op in gaan.

 

Het Vrouwtje van Stavoren
De legende van het Vrouwtje is een van de bekendste legendes van Nederland. Maar hoeveel mensen kunnen het verhaal nu echt vertellen? Iedereen weet wel iets van de ring, de vis en het graan, maar hoe zit nu precies de vork in de steel? Kom uw geheugen opscherpen! Men kan zelf het verhaal ontdekken aan de hand van afbeeldingen en allerlei ornamenten; inderdaad: de ring, de vis en het graan. Tevens wordt er een film vertoond over de legende.

 

Ook voor kinderen!
Kinderen zijn meer dan welkom in 't Ponthús. Op eigentijdse wijze kunnen zij van alles ontdekken over Stavoren. Er is voor hun een speciale hoek ingericht en er is een speurtocht te doen door het gebouw.

 

Kijk voor openingstijden op de website www.ponthuus.nl

 

JOHAN FRISO SLUIS

Met de opening van de tweede Johan Frisosluis heeft Friesland er een bijzondere attractie bijgekregen. De sluis heeft een bijzonder karakter: groen, open, milieuvriendelijk en energieneutraal. In het nieuwe sluiscomplex van de Johan Frisosluis staat een hele bijzondere ruimte. Niet alleen qua vorm, maar ook qua functie. In deze ontvangstruimte valt namelijk van alles te beleven! Je komt er van alles te weten over Stavoren, de bijzondere sluis, de Friese meren, de wereldreis van de paling, het werk van de sluiswachter en nog veel meer leuke weetjes hebben een plekje in de ontvangstruimte. 

De ontvangstruimte is tijdens het vaarseizoen van 1 april tot 1 november geopend als de sluis bediend wordt. De toegang is gratis. Groepen kunnen in overleg de ontvangstruimte ook buiten het seizoen bezoeken. www.ontvangstruimtejohanfrisosluis.nl

 

 

HOOGLANDGEMAAL

Het Hooglandgemaal is het grootste gemaal van Friesland. Het electrische gemaal is essentieel voor een veilig waterpeil in Friesland. In de hal staan vier schroefpompen Het gemaal loost het water vanuit de Friese boezem op het IJsselmeer. Het nam de taak over van het andere gemaal in Friesland dat water loost op het IJsselmeer, het ir. D.F. Wouda stoomgemaal in Lemmer. Dat staat op de Wereldelfgoedlijst van de UNESCO en hoeft nu alleen bij zeer hoge waterstanden bij te springen. Het Hooglandgemaal is visvriendelijk. Vissen kunnen zonder problemen door het gemaalstelsel zwemmen. Het gemaal is niet open voor publiek.


OUDE ZEESLUIS

Stavoren heeft drie sluizen: aan de zuidzijde de Johanfrisosluis met twee kommen en één aan de Noordzijde, bij de oude haven. De Oude Zeesluis werd al in 1575 gebouwd, en wordt ondanks verschillende opknapbeurten en vernieuwingen, nog steeds met de hand bediend.


PONTGAT

In de spoorhaven is een replica van het pontgat gebouwd. Vanaf 1900 reden treinstellen zonder problemen de pont op richting Enkhuizen. De goederenverbinding werd druk gebruikt, op het hoogtepunt werden per jaar zo'n 24000 treinwagons over de Zuiderzee getransporteerd maar raakte in de jaren dertig in verval.  In 1936 voerde de laatste pont het zogenaamde pontgat uit. In 1950 werd het bouwwerk afgebroken. Met de replica wordt deze bijzondere verbinding in herinnering gebracht.

Nu vaart de veerboot, de 'Bep Glasius' vanuit de spoorhaven in 80 minuten van Stavoren naar Enkhuizen. Jaarlijks zet de veerboot vele duizenden toeristen en fietsen over. Kaartjes in Stavoren kunt u kopen bij het TIP kantoor op de haven.


HAVENLICHTEN

Op de haven staan twee havenlichten en een vuurtoren. Deze zijn al in 1884 gebouwd en worden nog altijd gebruikt. Één van de havenlichten is groen-wit, de andere is rood-wit geschilderd. Als het donker is geeft één groen en de andere rood licht. Dit helpt schippers om in het donker toch veilig de haven binnen te varen. De vuurtoren geeft om de 2 seconden wit licht, zodat de schippers weten dat daar de haven van Stavoren ligt.


KOEBRUG

Er zijn vijftien bruggen in Stavoren. De Koebrug gaat over de oude stadsgracht die werd aangelegd ter verdediging van de stad. De Koebrug is één van de drie bruggen die Stavoren kunnen afsluiten van het vaste land. Staan de nieuwe sluisbrug, de oude sluisbrug en de Koeburg op het zelfde moment open dan ligt de stad gewoon op een eiland.