Geschiedenis van de Hanze

In 1356 ontstond er in Noordwest Europa een verbond van handelssteden met de naam ‘’Hanze’’. Deze steden lagen in het huidige Duitsland, Nederland, België, Polen, Noorwegen en de Baltische Staten. In Nederland was een aantal IJssel-steden lid, maar ook andere plaatsen zoals Groningen, Tiel en Roermond deden mee.

In Friesland waren de steden Stavoren en Bolsward deelnemers in het Hanzeverbond.

De handel speelde zich af in het gebied van de Oostzee en de Noordzee. Het hoofddoel van de samenwerking was om een handelsmonopolie te veroveren op Scandinavië en handelsprivileges in de rest van Europa te verwerven. De Hanze was met handelskantoren gevestigd in Novgorod, Bergen, Antwerpen en Londen.

Door gezamenlijk te reizen en te handelen waren de belangen beter te verdedigen en samen reizen was tevens veiliger. De Hanze trad ook op tegen zeerovers, welke in de Oost en Noordzee in die periode geen droog brood konden verdienen.

De belangrijkste handelsgoederen waren huiden, was, graan, zout en laken.

In 1161 verbonden diverse handelaren zich. Vanaf de eerste algemene vergadering in Lübeck in 1356 is er sprake van een verbond van steden in plaats van onafhankelijke handelaren. Op de jaarlijks bijeengeroepen Hanzedag werden door de afgevaardigden van de aangesloten steden de belangrijkste beslissingen genomen. Leider van de Hanze was Lübeck, daarnaast waren Hamburg en Bremen (ze noemen zich nog steeds vrije Hanzesteden), Brunswijk, Keulen, Dortmund en Danzig belangrijke Hanzesteden. In totaal waren er zo'n 150 steden lid.

Andere handelaren die geen lid waren van de Hanze, kregen beperkende maatregelen opgelegd, zelfbescherming en verzet tegen aantasting van verworven posities, stonden hoog op de agenda's van de vergaderingen die regelmatig plaatsvonden. Ook Steden konden te maken krijgen met de Hanze, als zijn maatregelen troffen die de handel van de Hanzeleden in de weg stonden, konden zij uitgesloten worden van het handelsverkeer en neem maar aan dat zij dan snel hun maatregelen aanpasten.

De hoogtijdagen van de Hanze lagen in de eerste helft van de 15e eeuw, daarna liep de handel sterk terug door de sterke concurrentie van handelaren uit de steeds machtiger wordende Hollandse steden, Engeland en Zuid Duitse steden. De overzeese handel nam de plaats in van de Noord-Oostzeehandel, de macht van de vorsten werd groter en nieuwe verkeersroute's deden hun intrede.

De laatste Hanzedag in 1669, waar slechts zes steden aanwezig waren, wordt gezien als het einde van de Hanze.

Vandaag de dag herleeft de Hanze geschiedenis via internationale Hanzedagen.